Derviş Bey Mescidi  

  

                 Hoşgörülü ve kültürel çeşitliliğin sembolü olan Umur Fakıh (Jeglartsi),Kurt Pınar(Tervel) ilçesinin Hacıoğlu Pazarcık (Dobrich) Vilayetinde yer almaktadır. Umur Fakıh’ın kuzeydoğusunda Koçmar, kuzeyinde Polkovnik Savovo, kuzeybatısında Voinikovo, güneybatısında Turpçular ve güneydoğusunda İkizçe (Benkovski ) köyleriyle çevrilidir. Omur Fakıh (Омурфакъх) veya Umur Fakıh ismini 1942 yılına kadar taşıdıktan sonra, Jeglartsi (с.Жегларци) ismini almıştır.

                Umur Fakıh beş bin yıl öncesine açılan bir penceredir. Bölge, Trak, Roma, Bizans, Osmanlı ve Bulgar kültürüne ev sahipliği yapmıştır. Turpçular ve Umur Fakıh köyleri arasında yapılan arkeolojik kazılarda ve toprak üstünde elde edilen bulgularda M.Ö.3000 yılına ait olduğu tahmin edilen fosil insan iskeleti ve değerli madenler ve taşlar bulunmuştur.

               Umur Fakıh VIII ve X yüzyılları arasında eski Bulgar devletlerine ait kalıntılara da rastlanılmıştır. Osmanlılar tarafından fethedilmeden önce köye, Kırım’dan gelen Türk göçmen aileler yerleşmiştir. Osmanlılar tarafından fethedildikten sonra köye, İç Anadolu Bölgesi’nden getirilen Yörükler yerleştirilmiştir. Köy, Osmanlı zamanında önemli bir yere sahip olmuştur. Osmanlılar tarafından korunmuş en önemli eser, Derviş Bey Mescidi’dir. Balkan yarımadasının en eski Türk-İslam eseridir.

             1989 yılında, zorunlu göç sırasında Umur Fakıh’da yaşayan birçok Türk, Türkiye’ye yerleşmiştir..  Buna rağmen, köyde yaşayan Türklerin sayısı, hala önemlidir. Bulgaristan’daki son yerel ve genel seçimlerde bu önemi çok iyi yansıtmıştır.

              Derviş Bey Mescidi ortaya çıkmasında üniversite düzeyinde önce Bulgaristan ve daha sonraki yıllarda Türkiye’nin de önemli katkıları olmuştur. İlk kapsamlı çalışma 1962 yılında Bulgaristan’ın Bilimler Akademisi (BAN) tarafından, başkanlığını sayın Prof. Dr. Petar Myatev tarafından ele alınmıştır. Sayın Myatev dışında 2006 Haziranda, hazırlamış olduğu yüksek lisans teziyle ‘’Bulgaristan Hacıoğlu Pazarcığı'ndaki (Dobriç) Camiler ve Çeşmeler “ adlı mimar Mehmet E. Yılmaz’ın da önemli katkıları olmuştur.

               1299 yılında Umur Fakıh’ta (Jeglartsi) yaptırılan Derviş Bey Mescidi Bulgaristan‘ın ve ayrıca Balkan yarımadasının da en eski Türk-İslam mimari yapısıdır. Derviş Bey Mescidi kare şekline benzeyen, kiremit çatılı ve minaresiz mimari yapısıyla günümüze kadar ulaşmıştır. Mescidi yaptıran kişi tarafından girişine Arapça; ’’Sahib ül-hayrat v-el-hasenat Derviş bey H:698 (=M 1298) yılı ’’orijinal yazısı yer almaktadır.

              1715'da da Derviş Bey Mescidi'ni tamir ettiren Sadrazam Kapı Binbaşısı İbrâhim Ağa, 1713'te Umur Fakîh Köyü'nde bir de çeşme yaptırmıştır. Üçüncü bakım ve onarımı köy tarafından yapı mimarisine uygun bir şekilde yapılmıştır. Fındıklı (Lenovo) doğumlu Hacı Hasan Ağa, 1862’de Derviş Bey Mescidi'ni onarmıştır.

            Bilinçli ve kasti bir şekilde 1993 yılında aşırı milliyetçi Bulgarlar tarafından yakılmıştır. Yüzyıllara meydan okuyan bu eseri ortadan kaldırmak, yok etmek için yapılmış hain bir plandır. Bu eser devlet tarafından bir an önce koruma altına alınmalıdır. Buradaki tarihi eser sadece yerel halk için önemli değil, bölgeye ülkeye ve hatta uluslararası değere sahiptir. Turizm açısından doğru bir şekilde tanıtılması yerel, bölgesel, ülkesel ve uluslararası önemli kazanımlar sağlayacaktır. Özellikle her iki ülke bundan karlı çıkacaktır. Halklar kazanacaktır. Günümüzde ibadete kapalı olan mescit, önemli mali desteğe ihtiyacı bulunmaktadır.

Prof. Dr. Petar Miyatev Makalesi: (Okumak için Resimlerin Üstüne Tıklayınız.)

Basındaki Haberler:(Okumak için Resimlerin Üstüne Tıklayınız.)

Mehmet Zeki İbrahimgil Makalesi:(Okumak için Resimlerin Üstüne Tıklayınız.)

 Sadrazam Kapı Binbaşısı İbrahim Ağa (Asim Ağa ) Çeşmesi:

     

            Sadrazam Kapı Binbaşısı İbrahim Ağa (Asim Ağa ) 1715yılında Derviş Bey mescidini tamir ettirdikten sonra kızına olan aşkından dolayı çeşme yaptırmıştır. Bu çeşmenin üzerinde Arapça :’’Sadrazam Kapı Binbaşısı İbrahim Ağa’’ve ‘’her canlı sudan doğmaktadır’ yazısı yer almaktadır.

            Sadrazam Kapı Binbaşısı İbrahim Ağa (Asim Ağa ) 1715 yılında kızının vefat etmesi sonucu inşa ettirdiği efsanesi, kulaktan kulağa günümüze kadar ulaşmıştır.